Palmzondag: de laatste zondag voor Pasen
De Palmzondag luidt het begin van de week van Goede Vrijdag in: het einde van de vastentijd. De feestelijkheden rond Pasen beginnen, meestal met een feestelijke processie in het kader van de mis. In Oostenrijk gaan kinderen en volwassenen met zogenaamde palmtakken naar de kerk. Dat zijn struiken van wilgenkatjes, vaak versierd met gekleurde linten of Paaseieren. Maar wat wordt nu eigenlijk precies gevierd?
Religieuze achtergrond
De Palmzondag viert de aankomst van Jezus in Jeruzalem. Volgens de bijbel strooiden de mensen uit eerbied voor hem palmtwijgen rond. In de Alpen groeien echter geen palmen. Daarom vallen de mensen hier op de harige grijze wilgenkatjes terug. Zij gebruiken onder andere ook twijgen van andere lokale bomen.
Geluksbrenger voor thuis
De palmtwijgen worden tijdens de mis op Palmzondag gewijd. Zij zouden onheil afwenden en worden daarom thuis neergezet. Een favoriete plek is de "hoek van onze lieve Heer", een hoek aan de muur direct bij de eettafel, het middelpunt van het huishouden. De takken worden soms ook vastgemaakt aan opgehangen crucifixen, heiligenbeelden of spiegels. Daar blijven ze bijna een jaar: tot aan aswoensdag, het begin van de volgende vastentijd. De mensen verbranden ze en maken uit de as een teken op het voorhoofd. Dit askruis staat in het katholieke geloof voor reiniging en zou nieuwe kracht geven.
Een lenteritueel, waarbij het Christendom en de voorchristelijke religie zich verenigen, is het palmlattendragen. Een traditie, die in Tirol wijdverbreid wordt uitgeoefend. Het gaat hierbij om soms meerdere meters lange houten latten of houten staven, die met allerlei voorjaarsgroen en met gekleurde linten zijn versierd, en tijdens de mis van Palmzondag in de kerk worden gewijd. De palmtakken worden aansluitend zorgvuldig bewaard en naar behoefte voor het afweren van zwaar onweer, overstromingen of andere natuurgebeurtenissen in de oven verbrand.
Een bijzondere uitvoering van het gebruik is in Axams en Grinzens telkens op Palmzondag te bewonderen. Terwijl "normale" palmlatten aan het bovenste eind van de houten lat met de "takjes" worden afgesloten, versiert men in Axams en Grinzens langs de gehele lengte. Men "bestruikt" de lat, zoals ze dat noemen. De palmstruik aan de top bestaat uit olijftakken, wilgenkatjes en speciaal gemaakte vastenkrakelingen.
