Met Lukas Morscher in het Stadsarchief en Museum van Innsbruck

Onze bestemming vandaag is Badgasse, op nummer 2. We laten het Gouden Dak en de drukte achter ons en lopen een paar meter langs Pfarrgasse, in de richting van de kathedraal. Het eerste steegje links is Badgasse, zeer indrukwekkend vanwege de gebouwen met massieve historische muren en de rust. Op nummer 2 vinden we het Stadsmuseum en Archief van Innsbruck. Laten we naar binnen gaan.

Op de begane grond van het gebouw bevindt zich het museum. Hier is tot 21 april 2023 de interessante tentoonstelling „Im Aufbruch. Innsbruck wird Residenzstadt“ te bezichtigen, gewijd aan hoe het leven in de stad is veranderd sinds 1420, toen hertog Friedrich IV van Oostenrijk twee gebouwen in de binnenstad kocht en zich voorgoed in Innsbruck vestigde. Sindsdien is de stad de residentie geworden van belangrijke persoonlijkheden - van aartshertogen tot keizers - die er verbleven en de economie en het leven van de Tiroolse hoofdstad vorm gaven. Te zien zijn boeken, voorwerpen, officiële documenten, kaarten, die vertellen over deze veranderingen in de stad Innsbruck.
De nauwe band tussen museum en archief is een van de sterke punten van deze instelling. Voor de huidige tentoonstelling bijvoorbeeld is veel materiaal afkomstig uit het archief - dat zich in hetzelfde gebouw bevindt - maar er zijn ook bruiklenen van andere instellingen.

Maar wat zijn de taken van het Stadsmuseum en het Stadsarchief Innsbruck? Dat legde Lukas Morscher, historicus en schrijver, die in 2023 - op 14 september om precies te zijn - 25 jaar in dienst is als hoofd van deze twee instellingen, ons uit.

"Een stadsarchief neemt normaal gesproken documenten van de gemeente over die niet meer in het dagelijks beheer worden gebruikt. Van de afdeling sport tot de afdeling handel of de afdeling sociaal beleid, om een voorbeeld te noemen. Deze documenten worden bewaard, gesorteerd en na verloop van tijd beschikbaar gesteld aan onderzoekers en historici.
Dit is slechts één van onze taken. Wij proberen alles te documenteren wat het verhaal van het leven van de mensen in Innsbruck kan vertellen. We verzamelen ook foto's, affiches en posters, menukaarten, tekeningen, dagboeken, kranten, brieven, historische voorwerpen en nog veel meer."

U leidt deze twee instellingen - het archief en het museum - al 25 jaar. Wat is voor u het interessantste en boeiendste deel van uw werk?

"25 jaar geleden had ik het geluk dat de toenmalige burgemeester Van Staa besloot het stadsarchief toe te vertrouwen aan een jongeman, die nog geen naam had. Het is niet altijd gemakkelijk geweest en af en toe is er iets misgegaan ... Daar moet je aan wennen. Maar over het algemeen vind ik de balans positief.
Er is geen dag geweest dat ik van mijn werk thuiskwam zonder iets nieuws te hebben geleerd: professioneel, menselijk of in ander opzicht. En dat is goed. Des te meer nu ik 'oud' ben[red. Lukas Morscher schrijft zo, maar hij is pas 54], want als je veel ervaring hebt en (bijna) alles hebt meegemaakt, hoef je niemand meer iets te bewijzen.
Werk is een teamspel. Alleen kun je weinig. In een team veel. Werkt een team goed, dan maak je grote stappen: nieuwe ideeën, nieuwe projecten, maar ook de uitvoering van gewoon werk. Het voelt gewoon goed en ik denk niet dat ik ooit met zoveel plezier heb gewerkt als nu."

Is er een archief- en museumproject dat u bijzonder na aan het hart ligt?

"Een van de belangrijkste projecten - bijna als een zoon - is het „Innsbruck erinnert sich“ . Bij het uitbreken van de Covid 19 pandemie kwam onze eigen Niko Hofinger op het idee om tijdens de quarantaine in ieder geval virtuele wandelingen mogelijk te maken. Sindsdien worden er dagelijks vier nieuwe inhouden op deze site gepubliceerd. Dat vergt veel werk, maar zo'n 300.000 hits per maand en honderden reacties van lezers vergoeden de moeite."

De site toont historische foto's van de stad uit het burgerlijk archief. Wat ik erg interessant vind is de aanpak. Dit is geen nostalgische operatie, maar een manier om verhalen te delen en informatie van de gemeenschap te verzamelen. De beelden worden gepubliceerd onder verschillende kopjes. Een ervan zou je kunnen vertalen als 'rebus' („Rätsel“ in het Duits): hier heb je foto's waarover je weinig informatie hebt en je vraagt de lezers om die van hen te delen. Zo worden veel van deze rebussen daadwerkelijk opgelost. Bovendien is deze zeer rijke database van afbeeldingen, documenten en illustraties ingedeeld naar thema's - zoals Stadsleven, Werk en dagelijks leven, Mensen, Gebouwen ... - en is het ook mogelijk om op trefwoorden te zoeken. Voor wie een voorliefde heeft voor geschiedenis is het een genot om erin te verdwalen ..

Lukas Morscher vertelde me over vele andere projecten, die genoeg zijn om een ander artikel te schrijven.

"Nou, ik heb veel projecten. Veel meer dan waar ik tijd voor heb, zowel privé als op het werk. Er zijn enkele boekideeën, waar ik nooit de tijd voor zal hebben. Verschillende digitaliseringsprojecten, enkele onderwerpen waaraan ik tentoonstellingen zou willen wijden, en nog veel meer. Maar je moet realistisch zijn: je kunt niet alles doen.
Realistische doelen zijn het afsluiten van reeds lopende projecten en het zorgvuldig voorbereiden van de overdracht aan degenen die na mij mijn functie zullen overnemen. Ik weet echter niet hoe lang dit gaat duren. Op dit moment is er echter nog veel te doen en daar ben ik blij om.
Verder is het een voorrecht om op leeftijd uitgenodigd te worden om in jury's en commissies zitting te nemen. Dit geeft mij de kans om - hopelijk - bij te dragen aan veranderingen. Het stelt me ook in staat mezelf te vergelijken met andere deskundigen, iets waar je altijd veel van leert."

Tentoonstelling „Im Aufbruch. Innsbruck wird Residenzstadt“
tot 21 april 2023
Stadtarchiv/Stadtmuseum Innsbruck
Badgasse 2, Innsbruck

De tentoonstellingsteksten zijn in het Duits en Engels.

Openingstijden:
maandag t/m vrijdag van 9 tot 17 uur

Kaartjes:
Volle entree 4 euro, concessies 2,80 euro, gratis tot 6 jaar en met de Innsbruck Card.
Er zijn combitickets verkrijgbaar voor een bezoek aan het Stadsmuseum, het Gouden Dak en de Stadstoren naast het Stadsmuseum.

Toegang voor gehandicapten:
Herzog-Friedrich-Straße 3, Innsbruck