De Marienbergjoch: een oude Alpenoversteek van het Inntal naar de Außerfern

Ik kan het toegeven: Ik had in al die jaren dat ik in Tirol woon nog nooit gehoord van het Marienbergjoch hoog boven de Mieminger Hoogvlakte. Vooral niet dat deze Alpenovergang hoogstwaarschijnlijk al in de prehistorie werd gebruikt en ook in de Middeleeuwen gekroonde hoofden had gezien.

Het was het onderzoek naar Burg Klamm, gelegen tussen Mötz en Obsteig, dat me deze nieuwe inzichten gaf. Een wandeling naar de Marienbergalm gevolgd door een beklimming van het gelijknamige Joch was voor mij dan ook onvermijdelijk. Vooral omdat het dal ook het decor is van een mythische legende. De drie legendarische "Saligen Fräulein" waakten hier ooit over bergen en dieren. Ze werden in het hele Alpengebied vereerd en zijn niets anders dan de drie vrouwelijke godinnen aan wie de Raetiërs, een soort inheemse bevolking van het Alpengebied, eer betoonden. Ik heb hier al een tekst over geschreven.

De directe route van de Außerfern naar de Inn

In het boek van Hubert Stecher, de plaatselijke historicus van Obsteig, "Burg Klamm in Obsteig", vermeldt hij een heel bijzondere reden waarom deze burcht op een rotspunt hoog boven het Inntal staat: "In de prehistorie liep er een muilezelpad van Mötz via Obsteig naar de Außerfern", staat er. "Een route die echter niet via Nassereith en de Fernpass liep, maar direct over het Marienbergjoch het Ehrwald in." Omgekeerd vertellen oudere mensen hoe mensen uit de Außerferner die vroeger naar Innsbruck moesten, over het Marienbergjoch naar het station in Mötz wandelden. Dus ging ik op weg naar de 'Arzkasten', die de plaatselijke kroniekschrijver het beginpunt van deze Alpenoversteek noemt.

Ertszoekers openden de vallei

De naam 'Arzkasten' - wat ertskist betekent - is geen toeval. Nadat je de bosweg links van de Roßbach naar de Marienbergalm bent opgeklommen en het dichte gemengde bos hebt verlaten, kun je ze zien: de middeleeuwse 'mijnwerkersgaten' die de ruige kalksteenrotsen van de Mieminger Kette doen lijken op Zwitserse kaas. Middeleeuwse mijnwerkers hebben hier zeker gedolven, vooral naar metalen zoals koper. Er zijn echter ook aanwijzingen dat hier in de prehistorie allerlei ertszoekers moeten zijn geweest.

Na ongeveer anderhalf uur bereiken de wandelaars de Marienbergalm, waar in de zomer tot 200 stuks vee en jongvee van de boeren uit Barwies grazen. De alm, gelegen op 1.623 meter boven de zeespiegel, wordt het hele jaar door beheerd, zelfs in de winter. Wat me weer verbaasde. Maar natuurlijk: het skigebied Außerfern rond Biberwier 'loopt over' over het Marienbergjoch naar de Marienbergalm. In de winter wordt de Marienbergalm 'ontsloten' door een goede oude sleeplift vanaf de Außerfern.

Marienbergalm: Geurige en hartige gerechten uit de alpenkeuken

Caroline en Christian Soraperra zorgen hier al zeven jaar voor het fysieke welzijn van hun gasten. Was het een teken uit de hemel dat Christian net zijn alom geprezen apfelstrudel had bereid toen ik aankwam, wetende dat dit mijn lievelingstaart is? Natuurlijk staan er ook stevige gerechten op het menu, van soepen en allerlei soorten knoedels tot worstjes, noedels en Kasspatzln. De prijzen? Gematigd voor deze hoogte. Het feit dat de Marienbergalm 23 slaapplaatsen heeft, verdeeld over vier kamers, maakt het een perfecte mix van alpenclubhut en alpenweide.

Beklimming van het Joch

Christian, de gastheer van de berghut, had me voorbereid op twee 'grotten' die te zien waren op weg naar het Joch. De plek heet 'Bettlerumkehr'. In feite zijn dit waarschijnlijk twee 'mijnwerkersgaten' die ooit werden gebruikt door ertszoekers.

Wie nu denkt dat hier middeleeuwse bedelaars werden tegengehouden, vergist zich zeer waarschijnlijk. Het heeft meer te maken met de 'Beten', de drie 'Saligen Fräulein'. Overal in de Alpen eindigen hun namen op -bet. In Tirol komen de namenAnbet, Wilbet en Borbet veel voor. In namen als 'Bettlerküche', 'Bettlerspitze' of 'Bettlerbichl' kan deze 'bet' vervormd zijn tot 'Bettler'.

En inderdaad, de 'Marabarg Saga' in het gebied van de Marienbergjoch beschrijft de liefde van een van de 'Saligen Fräulein' voor een jonge jager. Zij, gekleed in een glinsterend wit gewaad, eiste maar één ding van haar jonge minnaar: dat hij beloofde niemand haar echte naam te vertellen of waar ze vandaan kwam. De ramp voltrok zich toen plaatselijke jongens wilden weten wat hun collega in de bergen deed. Ze stapelden kreupelhout op, legden een pop op de stapel en staken die in brand. Georg, de jager, dacht dat de pop zijn geliefde Mara was en riep haar naam luidkeels, waarop hij over een richel viel en verbrijzeld in de diepte lag. Mara en haar 'saligen' huilden zo bitter dat er een meer ontstond, dat vandaag de dag nog steeds bestaat aan de voet van de handschoenpunten. In de christelijke tijd werd de Marabarg de Marienberg en de 'gebedsverering' werd de bedelaarsverering. De website van de Marienbergalm beschrijft deze legende in detail.

Vanaf het Marienbergjoch, op 1.789 meter boven zeeniveau, ligt de Außerfern praktisch aan de voeten van de wandelaar. Het uitzicht reikt helemaal tot Lermoos en links en rechts van de pas torenhoge kalksteentorens met namen waar je even aan moet wennen: Wamperter Schrofen, Schartenkopf of Handschuhspitzen.

Afdaling via de Alpsteig

Ik daalde af via de Alpsteig, die ten oosten van de Roßbach loopt. Hier is een zekere behendigheid vereist, want er zijn verschillende geulen te nemen, die echter zijn uitgerust met touwen.

LINKS:

• Het toeristeninformatiekantoor Mieming-Obsteig regelt pendeltochten naar de Marienbergalm. Informatie onder dit telefoonnummer: +43 512 53566414
• De website van de Marienbergalm: https://www.marienbergalm.com/
• Kaart van de Marienbergalm
• Het Marienbergjoch is bekend en populair bij mountainbikers. Zoals bijvoorbeeld de tocht van Ehrwald naar het Joch.
• Ik heb informatie gebruikt uit het boek "Die Burg Klamm in Obsteig" van Hubert Stecher. Overgebleven exemplaren zijn verkrijgbaar bij de VVV's in Mötz en Mieming.
• De gemeente Obsteig biedt een opmerkelijke website van haar dorpskroniek: https://www.chronik-obsteig.at/digitale-chronik/