Pelgrimstocht. De reis naar zichzelf.

Toen ik na mijn pelgrimstocht op de Jakobusweg naar Santiago in 2001 in Tirol partners begon te zoeken voor het project "Jakobusweg in Tirol", werd ik - om het beleefd uit te drukken - uitgelachen door de zogenaamde "toeristen". 20 jaar later is ook in Tirol het bedevaarts- , pelgrims- of langeafstandswandelen een hit geworden. Voetreizen", zoals het in de Middeleeuwen werd genoemd, is een vakantieactiviteit geworden met aanzienlijke jaarlijkse groeicijfers. Opmerkelijk: het ouderwetse 'wandelen' is snel 'hiking' geworden, het religieus stoffige 'pelgrimeren' is een vrolijke pelgrimstocht door prachtige landschappen geworden.

Wat beweegt rationele, kritische en technologisch ingestelde mensen er eigenlijk toe om dagen en weken met een rugzak op hun rug naar een meestal verre bestemming te lopen? Om hun slaapkamp in hostels te delen met andere snurkers, om weer en wind te trotseren? Zij ruilen de zekerheid van het moderne leven in voor de onzekerheid om 's avonds überhaupt een hostel te vinden om in te verblijven. Het is dit "andere, niet-georganiseerde leven" dat wij moderne mensen tijdens een pelgrimstocht willen ervaren. En dan, wanneer alle sociale verschillen vervagen, ras of godsdienst allemaal hetzelfde worden, reduceren wij mensen onszelf tot wat we zijn: sociale, voelende en gelukkige wezens die gelukkig al hun bezittingen op hun rug dragen. Die, aan het eind van de dag, elkaar de blaren op de voeten voeren.

Het besef dat we dreigen te verdrinken in een zee van overvloed is iets wat veel pelgrims meenemen naar hun 'gewone leven'. Een "bijproduct" van de "reis naar zichzelf", zoals ik de bedevaart zal noemen, is het besef te leven in een onbegrijpelijke overvloed. Maar het reizen zelf krijgt ook een nieuwe betekenis. "Alleen waar je te voet bent geweest, ben je echt geweest" reeds vermeld Johann Wolfgang von Goethe. Bijna alle pelgrims zullen het met hem eens zijn.

Als je eenmaal traagheid voor jezelf hebt ontdekt, zul je ook een geheel nieuwe kijk ontwikkelen op kleine dingen. Het wordt een echte verslaving om de wereld in zijn details te vatten. Bloemen, struiken, insecten of kleuren worden vermengd tot een geheel nieuw palet van leven en ervaring op een "voetreis". Wie de tijd neemt om bedevaartsoorden op sociale media te bezoeken, ziet overduidelijk de nieuwe perspectieven die mensen tijdens een bedevaart ontwikkelen.

Wie ooit een langere pelgrimstocht heeft gemaakt, zal altijd het gevoel van innerlijke rust en sereniteit missen, maar vooral ook de lichtheid van het alledaagse werkleven. Dat is de reden waarom zeer veel pelgrims het verlangen naar het langzame, eenvoudige leven compenseren met dagtochten dichter bij huis. En dit is precies waar het boek van Susanne en Walter Elsner om de hoek komt kijken. Bedevaart in Tirol is niet alleen een uitnodiging om de mooiste streken van ons land op bedevaart te gaan. Het boek is ook een prima gids voor "training" voor latere, langere pelgrimstochten.

Voor mij komt deze pelgrimsgids precies op het juiste moment. Na een pandemie met zijn onzekerheden en reisbeperkingen zijn de pelgrimsbestemmingen en contemplatieve paden die in de gids worden voorgesteld, gemaakt om eindelijk het eigen land te verkennen. Als men dan ook nog bedenkt dat Tirol rijk is aan unieke bedevaartsoorden, wordt de pelgrimsgids een echt "zomerprogramma voor natuurminnende pelgrims".

De indeling van het boek in vijf Tiroolse regio's vergemakkelijkt de keuze van de bestemmingen in het "smallere" gebied. De beschrijving van de 50 routes bevat directe informatie over de lengte van de wandeling, de hoogtemeters, enz., alsmede informatie over het openbaar vervoer en - heel belangrijk - plaatsen om te stoppen voor een verfrissing.

De beschrijving van een uitgebreide pelgrimstocht door Innsbruck documenteert de ooit leidende positie van onze stad als pelgrimsoord op weg naar Santiago. Alleen al de patroonheilige van de kathedraal maakt dit duidelijk: St. Jacob. Ook vandaag nog is de stad het vertrekpunt voor talrijke, zeer leerrijke excursies in de omgeving. Zoals naar het Höttinger Bild of de pelgrimstocht naar het Heilige Water in Heiligwasser. Beide bestemmingen waar intellectuele en spirituele contemplatie een ideaal partnerschap aangaan. Zelfs Wilhelm Busch haastte zich naar de bestemming, want "vanaf de mooie plek lonken de herberg en de kapel".

De Innsbruck route is zeer goed beschreven in het boek: Eerst naar het Höttinger Bild, dan door de stad naar Wilten Naast de zuivere routebeschrijving met kaart krijgt de lezer ook interessante cultuurhistorische informatie over de beschreven gebouwen, kerken en kapellen.

Dat er in de wijdere omgeving van Innsbruck veel uiterst aantrekkelijke christelijke bedevaartsoorden zijn, wordt op indrukwekkende wijze aangetoond door Maria Locherboden en Stams in het Oberland, St. Antonius in Rietz en St. Magdalena in het Gschnitzdal.

Het boek "Pilgern in Tirol" (Bedevaart in Tirol), uitgegeven door Tyrolia, is een handige gids die niet alleen zinzoekers in de juiste richting wijst. Het geeft ook een overzicht van de mooiste plekjes in ons land.

Susanne Elsner; Walter Elsner, Bedevaart in Tirol; 50 bedevaartsoorden en bezinningswegen in Noord- en Oost-Tirol

978-3-7022-3891-9. 2021 Tyrolia, 288 blz
319 col. Ill., 50 col. Kaartfragmenten, 1 overzichtskaart, 210 mm x 145 mm
Klaar voor onmiddellijke verzending of afhaling bij Tyrolia Innsbruck, Maria-Theresien-Straße 15
24.95 EUR